Na posiedzeniu w dniu 6 listopada 2023 roku w siedzibie Oddziału Krakowskiego Polskiej Akademii Nauk Kapituła rozstrzygnęła VII Edycję Konkursu o Puchar Pytii, organizowanego przez Centrum Badań Ilościowych nad Polityką UJ.
W konkursie Kapituła uwzględniła jedynie publikowane sondaże przeprowadzone w ciągu dwóch tygodni przed wyborami parlamentarnymi w Polsce, które miały miejsce 15 października 2023 roku. Wzięto pod uwagę dwaście ośrodków (CBOS, Estymator, IBRIS, IBSP, IPC, IPSOS, Kantar, Opinia 24, PGBO, Pollster, Research Partner i United Surveys). Dla każdego ośrodka, który przeprowadził w rzeczonym okresie więcej niż jedno badanie opinii, uwzględniono jedynie ostatni sondaż.
Dla każdego rozpatrywanego sondażu Kapituła uwzględniła wyłącznie wyniki w formie publikowanej, przy czym w przypadku, gdy różne źródła podawały wyniki tego samego sondażu z różną precyzją, uwzględniono najbardziej dokładne. Przed porównaniem wyniki zostały znormalizowane przez odliczenie wyborców deklarujących się jako niezdecydowani. Kapituła uwzględniała wyniki sześciu ogólnopolskich komitetów wyborczych, wymienionych w tabeli w Załączniku 1, zaś wszystkie pozostałe zaliczono do rubryki „Inne”. Ze względu na istnienie progu wyborczego wyniki najmniejszych ugrupowań nie miały istotnego znaczenia politycznego, więc kategoria „Inne” została pominięta przy obliczaniu kąta statystycznego, jako że metryka ta jest szczególnie wrażliwa na błędy przy małych ugrupowaniach1 . Dla porównania w załączonych tabelach zamieszczono też wyniki sondaży exit poll i late poll. Sondaże te nie były jednak brane pod uwagę przy przyznawaniu nagrody.
Sondaże zostały porównane przy użyciu czterech metryk – zob. M. M. Deza, E. Deza, Encyclopedia of Distances, Springer 2014, rozdz. 14. Jako podstawowe wielkości opisujące dokładność sondażu przyjęto odległość euklidesową ℓ2 (definiowaną jako pierwiastek z sumy kwadratów błędów), odległość miejską ℓ1 (definiowaną jako suma modułów błędów), odległość Czebyszowa ℓ∞ (definiowaną jako maksimum z modułów błędów) oraz kąt statystyczny 𝐷𝑆𝑇𝐴𝑇 pomiędzy danymi sondażu a wynikami wyborów, zdefiniowany jako arcus cosinus współczynnika Bhattacharyyi (Bhattacharyya 1943).
Za najlepszy sondaż przed wyborami parlamentarnymi w 2023 r. Kapituła uznała sondaż firmy Opinia 24 dla Gazety Wyborczej, przeprowadzony w dniach 12-13.10.2023 r., który był najbliższy oficjalnym wynikom wyborów ustalonym w oparciu o dane Państwowej Komisji Wyborczej w metryce euklidesowej ℓ2 oraz w metryce Czebyszowa ℓ∞. Z koleizarówno w metryce ℓ1, jak i według kąta statystycznego 𝐷𝑆𝑇𝐴𝑇, sondaż Opinia 24 zajął drugie miejsce. Był to więc jedyny sondaż, który według wszystkich metryk był wśród dwóch najlepszych. Ponadto trafnie przewidział zarówno partie, które przekroczą próg wyborczy, jak i pozwalał przewidzieć uzyskanie większości przez koalicję KO – Trzecia Droga – Lewica. Ponieważ jednak nie wygrywał on we wszystkich metrykach, a także nie przewidział dobrze kolejności wszystkich komitetów wyborczych, Kapituła postanowiła przyznać firmie Opinia 24 Srebrny Puchar Pytii.
Kapituła postanowiła także przyznać trzy wyróżnienia w kategorii sondaże firmom IBSP, IB Pollster oraz IBRIS. Sondaż IBSP był najlepszym badaniem według metryki 𝐷𝑆𝑇𝐴𝑇, a także jedynym – oprócz zwycięzcy – który znalazł się wśród trzech najlepszych sondaży w każdej rozpatrywanej metryce. Sondaż IB Pollster był najlepszym badaniem według metryki ℓ1, jednakże w żadnej z pozostałych metryk nie znalazł się w najlepszej trójce. Wreszcie sondaż IBRIS był pierwszy ex aequo w metryce ℓ2, drugi w metryce ℓ∞, trzeci w metryce 𝐷𝑆𝑇𝐴𝑇 i czwarty w metryce ℓ1.
Dodatkowo Kapituła porównała także w ramach odrębnej kategorii publikowane przed wyborami prognozy. Wzięto pod uwagę dziewięć prognoz autorstwa firm OGB, Opinia 24, Polityka Insight i Social Changes, a także pp. Patryka Ciury, Marcina Palade, Arkadiusza Parczewskiego, Daniela Persa i Mateusza Pluty. Podobnie jak w wypadku sondaży, w razie opublikowania przed wyborami większej liczby prognoz uwzględniono jedynie ostatnią. Przy porównywaniu prognoz Kapituła stosowała zasady analogiczne z tymi obowiązującymi w kategorii sondaże.
Po porównaniu wymienionych prognoz, Kapituła postanowiła przyznać wyróżnienie w kategorii prognozy p. Mateuszowi Plucie, którego prognoza była najlepsza we wszystkich rozpatrywanych metrykach z wyjątkiem metryki ℓ1, w której zajęła ona drugie miejsce, oraz p. Danielowi Persowi, którego prognoza była najlepsza w metryce ℓ1, trzecia w metryce ℓ∞ i druga w pozostałych (przy czym różnica do zwycięzcy w metryce ℓ2 była minimalna).
Errata: W pierwszej ogłoszonej wersji komunikatu omyłkowo pominięta została informacja o wyróżnieniu dla p. Mateusza Pluty, a prognoza p. Daniela Persa została błędnie opisana jako jedyna wyróżniona oraz jako najlepsza w metrykach ℓ2 i 𝐷𝑆𝑇𝐴𝑇. Wszystkich wprowadzonych w błąd, zaś szczególnie p. Mateusza Plutę, serdecznie przepraszamy. Powyższy tekst, jak również protokół, zostały skorygowane, aby odzwierciedlać poprawne wyniki.