polski
Granty NCN
Czy nowość przynosi zmiany? Nowe partie w polskim systemie partyjnym
Polskie partie polityczne przez długi czas były uważane za ekstremalnie niestabilne. Znikanie ugrupowań zesceny politycznej i pojawianie się w ich miejsce nowych nie pozostaje bez wpływu na inne zjawiska politycznetakie jak poziom chwiejności wyborczej czy zmiany w obszarze systemu partyjnego. Skoro formacje, którymwyborcy udzielili poparcia w poprzednich wyborach przestają istnieć, elektorat przerzuca swoje głosy na innepodmioty, co zwiększa chwiejność wyborczą i prowadzi do zmian w katalogu partii składających się na systempartyjny. Jednak powstanie nowej partii nie zawsze oznacza nową jakość na scenie politycznej. Czasami zmianadotyczy jedynie nazwy, a program, struktury, działacze (lider, elity partyjne) oraz elektorat pozostają te same.Jednoznaczne określenie partii jako nowej lub starej nastręcza więc wielu problemów, dlatego głównym celemprojektu jest analiza kolejnych ugrupowań pojawiających się na polskiej scenie politycznej i odpowiedź napytanie na ile są one rzeczywiście nowe, a na ile stanowią kontynuację istniejących wcześniej oraz w jakichobszarach (np. programowy, organizacyjny, personalny, wyborczy) mamy do czynienia z kontynuacją, a w jakich ze zmianami.
Wpływ Trybunału Konstytucyjnego na postawy prawne kontroli nad służbami specjalnymi w Polsce
Wpływ Trybunału Konstytucyjnego na polskie prawo wywiadowcze
Celem projektu jest zbadanie roli Trybunału Konstytucyjnego w budowie systemu rozliczalności służb wywiadowczych w Polsce po 1990 r. Projekt zakłada: wypracowanie koncepcji systemu prawa inwigilacyjnego (wywiadowczego); analizę działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego w tym obszarze; rozpoznanie zmian w prawie inwigilacyjnym spowodowanych orzeczeniami TK oraz ocenę ich wpływu na zmiany systemowe. Dodatkowo analizie poddawany jest wpływ orzeczeń trybunału na stosowanie prawa. Końcowe wnioski będą uzupełnione o poszukiwanie podobnych tendencji na poziomie europejskim i w wybranych państwach (Czechy, Niemcy, Słowacja).
Sejmowa kontrola nad służbami specjalnymi
Celem projektu jest przetestowanie hipotezy regulatory capture poprzez zbadanie, czy rzeczywiście członkowie sejmowej Komisji ds. służb specjalnych przyjmują w sprawach wywiadowczych perspektywę odmienną od ogółu posłów, na bazie analizy wypowiedzi w debatach sejmowych oraz na bazie analizy wzorców głosowania w tym okresie. Ze względu na dużą ilość danych ich przeanalizowanie jest możliwe wyłącznie z wykorzystaniem metod uczenia maszynowego, w tym w szczególności metod przetwarzania języka oraz redukcji wymiarowości. Projekt ma charakter proof of concept – służy do sprawdzenia, jakie metody dobrze sprawdzą się przy badaniu zjawiska. Wypracowana metodologia będzie mogła być stosowana do analizy zjawiska regulatory capture również w innych państwach i innych obszarach polityki publicznej.
Badanie skali zjawiska gerrymanderingu w polskich wyborach do rad gmin w 2014 r.
W 2014 r., po raz pierwszy w dziejach III RP, członkowie rad gmin (z wyjątkiem miast na prawach powiatu) będą wybierani w okręgach jednomandatowych. Ponieważ granice tych okręgów będą wyznaczane przez organy stanowiące (rady gmin), a Kodeks wyborczy pozostawia tym organom szeroką swobodę w tej materii (w szczególności dopuszcza odchylenia od normy reprezentacji sięgające nawet 50% w obie strony), nowe przepisy stwarzają istotne zagrożenia wystąpienia zjawiska gerrymanderingu – manipulacji rozmiarem i granicami okręgów dla korzyści partyjnej (zwykle poprzez koncentrację wyborców opozycyjnych w kilku okręgach i rozproszenie reszty w taki sposób, by w żadnym innym nie mogli oni uzyskać większości).
Ścieżki sukcesu, drogi odwrotu - wzorce kariery wyborczej i cyrkulacji elit w polskim wielopoziomowym systemie rywalizacji wyborczej
Celem projektu jest badanie ścieżek kariery w wielopoziomowym systemie wyborczym, czyli wzorów, w które układają się indywidualne losy polityków startujących w kolejnych wyborach. Kluczowe jest tu uwzględnieniem faktu, że struktury władzy publicznej w Polsce, w szczególności pochodzące z wyborów, tworzą swoistą hierarchię. Formalnie nie jest to hierarchia, która opiera się na podporządkowaniu – gmin powiatom, powiatów województwom, ani wszystkich szczebli samorządu władzom krajowym. Jednak, pomimo takiej niezależności, każdy z kolejnych poziomów władzy obejmuje większy obszar, większą liczbę mieszkańców i w związku z tym może być (i często bywa) postrzegany jako ważniejszy.
Problem izomorfizmu elekcji
W naszym projekcie zamierzamy przedstawić rodzinę problemów (przybliżonego) izomorfizmu elekcji, które mają na celu zbadanie odległości pomiędzy elekcjami. Naszym celem jest znalezienie algorytmów, rozwiązujących te problemy (w tym, podejścia: dokładne, przybliżone i heurystyczne). Chcielibyśmy także zbadać właściwości problemu oraz przetestować jego skuteczność w praktyce. Przez elekcję rozumiemy zbiór kandydatów i zbiór wyborców, w którym każdy wyborca posiada pewne preferencje względem kandydatów. W zależności od rodzaju wyborów można stosować różne rodzaje głosów. Np. głos preferencyjny pozwala wyborcy na uszeregowanie wszystkich kandydatów zgodnie z jego preferencjami, podczas gdy głos aprobujący pozwala wyborcy na wskazanie zbioru aprobowanych kandydatów (pozostali kandydaci traktowani są jako odrzuceni). W naszych badaniach skupimy się na wyborach z głosami preferencyjnymi.
Konstytucjonalizacja polityki jako narzędzie kontroli i równowagi w ujęciu porównawczym
Projekt analizuje proces kształtowania treści norm prawnych w relacji pomiędzy aktorami politycznymi a organami zaliczanymi tradycyjnie do władzy sądowniczej lub realizującymi podobne funkcje. Dotychczasowe badania tego obszaru skupiały się na dwóch zjawiskach: judykalizacji polityki i polityki konstytucyjnej. Proponowany projekt podejmuje pierwszą próbę całościowego badania konstytucjonalizacji polityki. Pod tym określeniem rozumiemy całokształt sytuacji, w których dochodzi do sporu o kierunek polityki publicznej przy czym spór ten prowadzony jest za pomocą odwołania do argumentu sprzeczności danej polityki (lub wyrażających ją aktów) z konstytucją.
Wzory wyborcze
Celem projektu jest zbadanie politycznych efektów wybranych (najczęściej spotykanych) systemów wyborczych w aspekcie ilościowym. Dotychczas problem ten był badany głównie z perspektywy empirycznej – traktowano system wyborczy jako jedną ze zmiennych wyjaśniających w modelu statystycznym bądź dopasowywano różne funkcje do danych z rzeczywistych wyborów. Jednak w istocie rzeczy mamy do czynienia z problemem typowo matematycznym – jak pewna funkcja (system wyborczy) odwzorowuje wynik głosowania na podział mandatów (czy inny interesujący nas parametr). W związku z tym właściwe dla jego badania wydają się metody formalne: najpierw zakładamy sobie pewien model probabilistyczny rozkładu preferencji wyborców, a następnie wyprowadzamy z niego interesujące nas wyniki.